Kifoz, omurganın üst kısmındaki aşırı eğrilik nedeniyle oluşan bir omurga deformitesidir. Tedavi kifozun türüne, eğriliğin şiddetine, hastanın yaşına ve semptomların ciddiyetine bağlı olarak değişir. Bazı durumlarda konservatif yöntemler yeterliyken, ciddi vakalarda cerrahi müdahale gerekebilir.
Kifoz tedavisindeki amaç omurgadaki eğriliğin düzeltilmesi veya ilerlemesinin durdurulmasıdır. Aynı zamanda ağrıların giderilmesi ve hareketliliğin artırılması hedeflenir. Böylelikle kifoz tedavisiyle hastanın yaşam kalitesi iyileştirilir.
Kifoz Tedavi Yöntemleri
Kifoz tedavisinin nasıl ilerleyeceğine karar verilirken hastanın kifoz türü, kifozun şiddeti, hastanın genel sağlığı gibi durumlar göz önünde bulundurulur. Genellikle hafif vakalarda fizik tedavi ve korse kullanımı yeterli olabilirken, şiddetli vakalarda cerrahi müdahale ve sonrasında fizik tedavi gerekebilmektedir.
Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon
Sırt ve bel kaslarını güçlendirmek, duruşu düzeltmek ve omurga esnekliğini artırmak amaçlanmaktadır. Özellikle postüral kifozda oldukça etkilidir. Egzersiz olarak;
- Postür düzeltici hareketler,
- Sırt kaslarını güçlendiren egzersizler,
- Esneklik artırıcı yoga ve germe egzersizleri uygulanmaktadır.
Korse Kullanımı
Scheuermann kifozu olan çocuk ve genç hastalarda tercih edilir. Omurganın daha fazla eğilmesini önlemek ve deformiteyi düzeltmek hedeflenir. Korselerin kulanım süresi hastanın durumuna göre değişir ve doktor günlük birkaç saat kullanmayı önerebilir. Genellikle korse, büyüme çağındaki genç hastalarda ve kifoz eğriliğinin 50-70 derece arası olduğu durumlarda önermektedir.
Cerrahi Müdahale
Eğriliğin 70 derece ve üzerinde olduğu ciddi vakalarda cerrahi tedavi gerekli olmaktadır. Bununla beraber hastada şiddetli ağrı, sinir sıkışması veya solunum problemleri mevcutsa ameliyata başvurulur.
Kifozda Düzeltme Ameliyatı: Omurganın eğriliğini düzeltmek için sırt bölgesinden girilerek omurların düzeltilmesi ve sabitlenmesi işlemidir.
Cerrahi sonrası hastalar genellikle birkaç gün içinde ayağa kalkabilir. Tam iyileşme süresi birkaç ayı bulabilir.
Yaşam Tarzı Değişiklikleri
Büyüme çağındaki çocuklarda kifozun önlenebilmesi veya tedavinin bir parçası olarak günlük hayatta dikkat edilmesi gereken konular vardır. Doğru duruş alışkanlıklarının kazandırılması önemlidir. Ergonomik oturma ve çalışma düzeni sağlanması, kemik sağlığını korumak için dengeli beslenme özellikle dikkat edilmesi gerekenlerin başında yer alır. Yüzme ve pilates gibi omurgayı destekleyen sporlar önerilir. Ancak, ağırlık kaldırma gibi omurga üzerine aşırı yük bindiren aktivitelerden kaçınılmalıdır. Bu öneriler hem kifoz tedavisi sürecinde yapılmalıdır hem de genel olarak kifozun önlenmesinde yardımcıdır.
Kifoz tedavisinin planı, bir ortopedi uzmanı tarafından bireysel ihtiyaçlara göre belirlenmelidir. Fizik tedavi ve egzersizler düzenli olarak uygulanmalıdır. Korse kullanımında süreklilik sağlanmalı ve doktor önerilerine uyulmalıdır. Cerrahi müdahale sonrası takip kontrolleri ihmal edilmemelidir.
Kifoz Türüne Göre Tedavi Yöntemleri
Kifozun birkaç farklı türü vardır. Bu çeşitlendirme kifozun ortaya çıkma nedenine dayalıdır. Her hastalıkta olduğu gibi, hastalığı oluşturan nedene bağlı farklı tedavi yöntemleri uygulanabilir.
Postüral Kifoz (Duruş Bozukluğuna Bağlı Kifoz) Tedavisi
Postüral kifoz en yaygın görülen türdür. Duruş bozukluğuna bağlı oluşan bu durum genellikle ergenlik dönemindeki kötü duruştan kaynaklanır. Genellikle konservatif yöntemlerle tamamen iyileşebilir. Tedavi süreci, hastanın duruşunu düzeltmeye ve kas dengesini sağlamaya odaklanır.
Scheuermann Kifozu Tedavisi
Scheuermann kifozu, omurganın torasik (sırt) veya lomber (bel) bölgesinde, omur gövdelerinin anormal şekillenmesi sonucu ortaya çıkan yapısal bir kifoz türüdür. Bu durum, omurga kemiklerinde klinik olarak açılı eğriliklere neden olur. Hafif vakalarda fizik tedavi ve korse kullanımı gerekmektedir. Bu türdeki ileri dereceki vakalarda cerrahi müdahaleler gerekli olabilir. Erken teşhis edilirse cerrahiye gerek kalmadan kontrol altına alınabilir.
Konjenital (Doğumsal) Kifoz Tedavisi
Genellikle cerrahi müdahale gereklidir, çünkü omurgadaki doğuştan gelen yapısal problemler diğer yöntemlerle düzeltilemez. Cerrahinin hangi yöntemle yapılacağı doktor tarafından kararlaştırılır. Cerrahi sonrası iyileşme süreci yakından takip edilmelidir.
Osteoporotik Kifoz (Kemik Yoğunluğu Kaybına Bağlı) Tedavisi
Bu tür için osteoporozu tedavi eden ilaçlar, kalsiyum ve D vitamini takviyeleri kullanılabilir. Yine ağrılar için ek ilaçlar kullanılabilir ve aynı zamanda fizik tedavi uygulamaları gereklidir. Çökmenin olduğu ve ağrı yarattığı durumlarda kemik içine özel güçlendiricilerin uygulandığı cerrahi kararı alınabilir. Bu işlem tam anestezi vermeden kısa süreli bir işlemdir. Bu kifoz çeşidinde eğrilik genellikle tamamen düzelmez, ancak semptomlar yönetilebilir.
Kifoz Tedavisi Hakkında Sıkça Sorulan Sorular
Hafif vakalarda ve postüral kifozda, egzersizler kifozu düzeltmekte oldukça etkilidir. Sırt kaslarını güçlendiren ve omurganın esnekliğini artıran egzersizler önerilir. Ancak Scheuermann veya konjenital kifoz gibi yapısal sorunlarda egzersizler yeterli olmayacaktır. Kifozun düzelme süresi, türüne ve tedavi yöntemine bağlıdır. Postüral kifoz, düzenli egzersiz ve duruş eğitimiyle birkaç ay içinde düzelebilir. Scheuermann kifozunda korse ve fizik tedaviyle düzelme birkaç yıl sürebilir. Cerrahi tedavi sonrası iyileşme ise genellikle 6 ay içinde tamamlanır. Kamburluk (postüral kifoz), genellikle büyüme çağında ve erken yaşlarda daha kolay düzeltilebilir. Çocukluk ve ergenlik döneminde omurga esnek olduğu için düzenli egzersiz, fizik tedavi ve duruş eğitimiyle düzeltme şansı yüksektir. Ancak kemik gelişimi tamamlandıktan sonra (18-21 yaş), yapısal kifozlar sadece cerrahi müdahaleyle düzeltilebilir. Kifozun tek tedavisi ameliyat değildir ancak ameliyat gerektiren kifozlarda da ameliyat olunmadığında yaşanan problemler ilerleyebilir. Tedavi edilmemiş kifoz, omurga deformitesinin ilerlemesine, kronik sırt ağrısına, solunum ve sindirim problemlerine neden olabilir. İleri vakalarda kalıcı hareket kısıtlılığı ve yaşam kalitesinde düşüş görülebilir. Korse tedavisi, özellikle büyüme çağındaki çocuklarda ve gençlerde Scheuermann kifozunun ilerlemesini önlemek için kullanılır. Ancak korse var olan eğriliği düzeltmekten çok deformitenin artmasını engellemeye yöneliktir. Her cerrahi işlemde olduğu gibi kifoz ameliyatının da bazı riskleri vardır. Bunlar arasında enfeksiyon, kanama, sinir hasarı veya implant yerinden çıkması bulunabilir. Ancak deneyimli bir cerrah tarafından gerçekleştirildiğinde bu riskler düşük seviyededir. Tedavi sonrası düzgün duruş alışkanlıklarının sürdürülmemesi durumunda kifoz tekrar edebilir. Özellikle genç hastalarda, fizik tedavi ve yaşam tarzı düzenlemelerine devam edilmesi önemlidir.Kifoz fizik tedavi ile düzelir mi?
Kifoz ne kadar sürede düzelir?
Kamburluk kaç yaşına kadar düzeltilebilir?
Kifoz ameliyatı olmazsam ne olur?
Korse tedavisi kifozu düzeltir mi?
Kifoz ameliyatı riskli midir?
Kifoz tekrarlar mı?
