Perthes hastalığı sadece çocukluk döneminde görülen ve ciddi sakatlığa yol açabilen bir hastalıktır. Genellikle çok hareketli, sık düşen, yaygın olarak “düz duvara tırmanır” diye nitelendirilebilen çocuklarda görülür.
En sık olarak 4-12 yaşları arasında erkek çocuklarda görülür. Erken dönemde fark edilmesi ve tanının konması önemlidir. Perthes hastalığının tam bir tedavisi olmamakla beraber uygun tedaviler ile hastalığın ileri yaşlarda kalıcı sakatlıklara yol açma olasılığı en aza indirilir.
İçindekiler
Perthes Hastalığı Nedir?
Perthes hastalığı uyluk kemiğinin kalça bölgesindeki eklem içindeki yuvarlak olan başının (femur başı) geçici bir süre ile kan ile beslenmesinin durmasıdır. Hastalık saptanan bir neden olmaksızın kendiliğinden başlar. Yaklaşık 3-4 yıl kadar sürer ve kendiliğinden sonlanır. Ancak bu süre içinde uyluk kemiğinin eklem içindeki başının şekli bozulabilir. Bu şekil bozukluğu hastalık dönemi sona erdikten sonra yıllar içinde sakatlıklara yol açabilir. En sık görülen kalıcı etkileri kısalık, aksama, topallama, kalça ağrısıdır. Hastalık yaklaşık 3 yıl sürse de ilk 6-8 ay başlangıç, sonraki 1-1.5 yıl ilerleme evresidir. Bu ilk 2 yıl kalıcı sakatlığın gelişmesi açısından çok önemlidir.
Perthes Hastalığı Neden Olur?
Hastalığın ana nedeni, femur başına yeterli miktarda kan gitmemesidir. Kan dolaşımı kesildiğinde, kemiğe gerekli olan oksijen ve besinler taşınamaz, bu da kemik dokusunun zayıflamasına yol açar. Bazı çocuklarda Perthes hastalığı, genetik yatkınlık nedeniyle daha sık görülebilir. Perthes hastalığı, genellikle hızlı büyüme dönemlerinde ortaya çıkar. Bu dönemde kan dolaşımı ile kemik gelişimi arasında bir uyumsuzluk olabilir.
Perthes Hastalığı Kimlerde Görülür?
Perthes hastalığı 2-14 yaş aralığında görülebilmekle beraber en sık 4-12 yaşları arasında görülür. Daha çok erkek çocuklarda görülür. Perthes hastalığının bazı kanama bozuklukları veya kan değerlerinde bazı değişiklikleri ile ilgisinden bahsedilse de çoğu zaman neden ve kimlerde gelişeceği belirsizdir. Neden geliştiği tam olarak aydınlatılmış değildir. Ancak genellikle Perthesli çocuklar yerinde duramayan, çok hareketli, yaşıtlarından boy olarak hafif geride, sık düşen çocuklar olarak tanımlanır. Perthes tanısı konduktan sonra kanama bozuklukları, endokrin ile ilgili testler yapılır.
Perthes Hastalığı Belirtileri Nelerdir? Nasıl Anlaşılır?
Perthes hastalığı koşan, hareketli bir çocukta hafif aksama, topallama olarak ortaya çıkar. Ağrıyan yer sorulduğunda genellikle dizini gösterir. Bu hastalığın tanınmasında gecikmeye yol açabilir. O nedenle 2-14 yaşları arasında topallayan bir çocukta diz ve bacak önü ağrısı varsa mutlaka kalçaya da bakılması gerekir. Aksaması olan, diz veya uyluk ön yüz veya kalça ağrısı olan bir çocukta mutlaka kalça grafisi çekilmesi gerekir. Şüphede kalınan durumda manyetik rezonans incelemesi erken dönemde tanının konmasını sağlar. Kan testleri başka olası tanıları dışlamak için kullanılır.
Perthes Hastalığı Nasıl Tedavi Edilir?
Perthes hastalığının tanısının konduğu an tedavisi başlar. Hastalığın kendisine ve nedenine yönelik tedavi yoktur. Tüm tedaviler hastalık süresince kalçanın en az hasarla etkilenmesine yöneliktir. Kalça hareket açıklığının korunması çok önemlidir. Bunun için hastalığın dönemine göre yatak istirahatleri, ağrı kesiciler kullanılabilir. Hastalığın evresine göre kas gevşetme ameliyatları, alçılamalar, cihazlar veya kemik ameliyatları yapılabilir. Perthes hastalığı 6 yaşından küçük çocuklarda daha iyi sonuçlanmaktadır. Altı yaşından büyük çocuklarda, hastalığın ağır seyrettiği çocuklarda ve erkeklere göre kadınlarda sonuçlar biraz daha kötüdür.
Perthes Hastalığı Tedavi Edilmezse Ne Olur?
Tedavi edilmediğinde femur başının yapısı bozulabilir, bu da kalça ekleminde kalıcı hasara, hareket kısıtlılıklarına ve ileri yaşlarda osteoartrit (kireçlenme) riskine yol açabilir. Erken teşhis ve uygun tedavi, kemik deformitesini önlemek ve çocuğun yaşam kalitesini artırmak için çok önemlidir.
Perthes Hastalığında Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon
Perthes hastalığında fizik tedavi ve rehabilitasyon, tedavinin önemli bir parçasıdır. Fizik tedavi, hem femur başının düzgün şekilde iyileşmesini destekler hem de kalça ekleminin hareket açıklığını koruyarak çocuğun günlük aktivitelerini kolaylaştırır. Kalçanın esnekliğini artırmaya yönelik germe ve rotasyon hareketleri, eklemin doğru pozisyonda kalmasını sağlamak için fiziksel terapist tarafından yapılan özel teknikler, özellikle kalça, uyluk ve bel kaslarını hedef alan egzersizler, tedavinin bir parçasıdır.
Doğuştan kalça çıkığı hakkında bilgi alabilirsiniz.
Perthes hastalığı için erken teşhis önemlidir. Tamamen bir tedavisi bulunmasa da kalçanın zarar görmemesi için tedavi uygulanır. Küçük yaşlarda olumlu sonuçlar alınabilir. Perthes hastalığı kalça kemiğinin canlılığını kaybetmesi durumunda meydana gelir. Perthes hastalığı sıklıkla 4-12 yaş arasında, daha çok erkek çocuklarında görülmektedir. Perthes hastalığı sadece çocuklarda görülür ve ciddi sorunlara neden olabilir. Perthes hastalığı erken teşhis edilirse, hastalığın neden olacağı kalça sakatlıkları ve kalıcı bir hasar olmaması önlenebilir. Hayır, Perthes hastalığı bulaşıcı değildir. Bu durum, yalnızca bireyin kemik ve dolaşım sistemindeki problemlerle ilgilidir. Cerrahi müdahale, ciddi deformiteler, femur başının çökmesi veya konservatif tedavilere yanıt alınamaması durumunda düşünülür. Çocuğun yaşı ve hastalığın evresi cerrahi kararında önemli rol oynar. Hastalığın aktif döneminde koşu ve zıplama gibi yüksek etkili sporlar tavsiye edilmez. Bazı aktiviteler, örnek olarak yüzme, eklemlere zarar vermeden kasları güçlendirdiği için yararlıdır. Perthes tedavisi, hastanın durumuna bağlı değişkenlik gösterebilir. Genellikle 2-3 yıl içerisinde hastalığın seyri sonlanır. Perthes hastalığında genetik geçiş gösterilememiştir.Perthes hastalığı iyileşir mi?
Perthes hastalığı ne zaman görülür?
Perthes hastalığı hangi yaşta görülür?
Yetişkinlerde perthes hastalığı görülür mü?
Perthes hastalığında erken teşhisin önemi nedir?
Perthes hastalığı bulaşıcı mıdır?
Perthes hastalığı için ameliyat ne zaman gereklidir?
Perthes hastalığında spor yapılabilir mi?
Perthes hastalığı tedavi süreci ne kadar sürer?
Perthes hastalığı genetik midir?
